Sveitarstjórnarmál


Sveitarstjórnarmál - 01.12.2001, Qupperneq 12

Sveitarstjórnarmál - 01.12.2001, Qupperneq 12
Menningarmál kringum íbúðarhús og sölubúðir kaupmanna. Árið 1515 var gefin út tilskipun um að gera gott vígi á Skansinum. Minna varð úr þeim framkvæmdum en til stóð. Árið 1586 kom fyrirskipun frá Danakon- ungi að gera skyldi virki á góðum stað við höfnina. Byggt var grjót- og trévirki á sömu slóðum og nú- verandi Skans er. Mikill viðbúnaður var á Skans- inum þegar fréttist af ránsferðum Tyrkjanna árið 1627 og ætluðu Eyjamenn að verjast þeim frá Skansinum. Það varð ekkert úr því þar sem Tyrkir sigldu ekki inn höfnina. EftirTyrkjaránið árið 1630 var virkið endurreist og kallað Skansinn. Þar voru fallbyssur og annar vopnabúnaður geymdur og þar var einnig varðmaður stöðugt á ferli. Skansinn er með elstu mannvirkjum sem til eru í Eyjum. í eldgosinu árið 1973 fór hluti af Skansinum undir hraun og var hann lagfærður og endurhlaðinn árið 1991. Við formlega vígslu endurbyggingar- innar gaf ísfélag Vestmannaeyja Vestmannaeyjabæ fallbyssu að gjöf til minningar um þann varnarvið- búnað sem Eyjamenn höfðu uppi og er fallbyssan höfð á svæðinu 6-9 mánuði ársins. Skansinn er einstakur og eina virkið sem varðveist hefúr á Is- landi. Sjóveitutankur Á Skansinum var byggður sjóveitutankur úr járn- bentri steypu og hófust framkvæmdir árið 1931 og var verkinu lokið að fúllu árið 1933. Tankurinn var 4,5 metrar á hæð og 12 metrar í þvermál og tók um 400 lestir af sjó. Frá geymi var lagður tréstokkur allvíður vestur með Strandvegi þar sem þá stóðu flest fiskhús (krær). Leiðslan var 830 m löng og endaði í SkildingaQöru. Mikil umræða hafði verið um sjóveitu í hafnarnefnd frá því í september 1922, en þá var bent á að það myndi stórbæta fisk- verkun ef hægt væri að dæla sjó svo hátt að hann gæti runnið ofan frá í fiskhúsin. Þegar ráðist var í slíka framkvæmd vildi hafnar- nefnd fá lög til verndar sjóveiturekstrinum og Jó- hann Gunnar Olafsson bæjarstjóri samdi frumvarp til laga um sjóveitu og Jóhann Þ. Jósefsson, þáver- andi alþingismaður, flutti það á Alþingi. Var það samþykkt með litlum breytingum sem lög nr. 28 frá 8. sept. 1931 og samkvæmt þeim sett reglugerð sem er frá 14. apríl 1936. í meginefnum laga um sjóveitu stendur: Bæjarstjórn hafi einkarétt til að koma upp sjóveitu í Vestmannaeyjum, svo og sölu sjávar til fiskþvottar. Skal öllum útgerðarmönnum í bænum skylt að nota sjó frá veitunni. Þá var heim- ild til gjaldtöku fyrir sjó, um ábyrgð og verðtrygg- ingu, viðurlög og fleira. Sjóveitan var þinglýst eign Vestmannaeyjakaupstaðar 15. desember 1931. Sjóveitutankurinn á Skansinum eyðilagðist í gos- inu 1973, og var hann búinn að skila sínu með sóma, en eftir standa rústir sjóveitutanksins í jaðri nýja hraunsins. Landlyst Húsið Landlyst er með elstu húsum í Eyjum. Hefur það nú verið endurbyggt og komið fyrir á Skanssvæðinu. Landlyst var byggð árið 1847 og var fyrsta fæðingarheimili á íslandi. Byggt var við húsið árið 1849. Húsið var byggt af Matthíasi Markússyni snikkara og konu hans, Sólveigu Páls- dóttur ljósmóður. Sólveig var send til ljósmæðra- náms í Kaupmannahöfn og við heimkomuna var byggt fæðingarheimili við Landlyst með styrk frá danska ríkinu. Þetta kom til vegna landlægs sjúk- dóms er nefndist ginklofi (stífkrampi) og lagðist hann sérstaklega á ung börn. Ginklofinn var skæð- ari í Eyjum en annars staðar á landinu og ung- barnadauði var mikill. Danski læknirinn A. Schleisner var sendur til Eyja af danska ríkinu til að takast á við þennan faraldur. Schleisner og Sól- veig tóku upp samvinnu og tókst þeim að útrýma ginklofanum á ótrúlega skömmum tíma. Gert var ráð fyrir að eftir brottför dr. Schleisner yrði starf- rækt eins konar vöggustofa í Landlyst. Þar skyldu börnin höfð fyrstu vikurnar eftir fæðingu í umsjá Sólveigar Pálsdóttur. Peningaþörf stofnunarinnar varð til þess að eftir 1849 var stofnunin svo að segja ekkert notuð. Sólveig stundaði þó læknis- og ljósmóðurstörf eftir brottför dr. Schleisners, því þá var læknislaust í Vestmannaeyjum til ársins 1852. Líklegt má teljast að Sólveig hafi notað húsnæðið Landlyst til þessara starfa. Fæðingarstofnunin virð- ist lengst af frekar hafa verið vöggustofa en fæð- ingarheimili þar sem fáar konur fengust til að ala börn sín þar. Bókasafn Vestmannaeyja var stofnað árið 1862 og var það staðsett í Landlyst fyrstu níu árin. Þá var bókakostur mjög fábreyttur, aðallega guðsorða- bækur, rímur og fornsögur. Nú er safnið til húsa í Safnahúsi Vestmannaeyja. Húsið Landlyst var endurbyggt og tekið í notkun 30. september árið 2000, en aðalverktaki var ístak, en Vestmannaeyjabær naut einnig styrkja húsafrið- unarnefndar úr Húsafriðunarsjóði til verksins.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114

x

Sveitarstjórnarmál

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sveitarstjórnarmál
https://timarit.is/publication/1063

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.