Vísbending - 20.12.2019, Blaðsíða 1
Vikurit um viðskipti, efnahagsmál og nýsköpun
V Í S B E N D I N G • 4 7 . T B L . 2 0 1 9 1
20. desember 2019
47. tölublað
37. árgangur
ISSN 1021-8483
Volcker varðmaður verðstöðugleika
– Embættismaður sem gætti almannahags
Ásgeir Brynjar Torfason
phd. í hagfræði
Verðbólgudraugurinn.
Bardaginn við verðlagið.
Flaggskipin.
Hversu löng bið.
Traust og áreiðanleika tekur langan tíma að ávinna sér, en það gerði Paul Volcker (1927-
2019) sannarlega. Verður hann
lengi talinn einn af mikilvægustu
seðlabankastjórum í sögu Bandaríkjanna
og mikill áhrifavaldur í uppbyggingu
alþjóðlega fjármálakerfisins. Frægastur
varð hann fyrir baráttu sína gegn
verðbólgunni stuttu eftir að hann tók
sæti seðlabankastjóra árið 1979. Einnig
tók hann þátt í því að taka bandaríkjadal
af gullfæti árið 1971. Við það
gjörbreyttist fjármálakerfi heimsins og
sú stofnanauppbygging sem kennd er við
Bretton Woods eftir stríð kollsteyptist.
Eftir að Reagan tók til við að sleppa
taumnum lausum á fjármálakerfinu og
Volcker var hættur í opinberri þjónustu
þá sinnti hann meðal annars störfum
við að endurheimta tæplega tvöhundruð
milljarða króna af svissneskum bönkum
til fórnarlamba útrýmingarbúða nasista.
Volcker kom einnig á fót stofnun fyrir
bættan opinberan rekstur og góða
menntun embættismanna (Volcker
Alliance)1 auk þess sem hann styrkti
stofnun hugveitu um nýsköpun í
hagfræðilegri hugsun (Institute for New
Economic Thinking)2.
Þó varð einn mikilvægasti hluti
arfleifðar hans til við endurkomu
hans inn á svið stjórnmálalegrar
hagfræði (e. political economy) í
kringum fjármálakrísuna miklu fyrir
rúmum áratug. Þá varð hann strax
við upphaf krísunnar ráðgjafi Obama
eftir kosningarnar. Á endanum fékk
Volcker reglu nefnda eftir sér sem
varð hluti hinnar svokölluðum Dodd-
Frank löggjafar frá 2010 og setti
fjármálakerfinu skorður í ljósi krísunnar.
Volcker-reglan bannaði eigin viðskipti
bankastofnana sem varðveittu innstæður
almennings. Reglan var á vissan hátt
veikari útgáfa af reglu úr Glass-Steagall