Sjómannablaðið Víkingur - 01.01.2009, Blaðsíða 14
Svan Ingólfsson fæddist á Oddeyri á
Akureyri árið 1925 og hefur haldið
tryggð við þann bæjarhluta æ síðan.
Hann hlaut hefðbundið uppeldi hjá
yndislegum foreldrum, gekk í Barna-
skóla Akureyrar en fór að vinna 13 ára
gamall, var í sveit á Silfrastöðum í
Skagafi rði nokkur sumur, réði sig á
trillu fermingarsumarið en hóf nám í
Gagnfræðaskólanum á átjánda ári. Árið
1944 fór Svan í siglinguna sem hann
segir hér frá.
Vantaði háseta í hvelli
En námið í skólanum varð dálítið
endasleppt. Ég man eftir því að við Árni
bróðir vorum að fara í skólann eftir mat-
inn og vorum staddir fyrir framan ný-
lenduvöruverslun KEA í Gilinu þegar
Ólafur Stefánsson, minn gamli skipstjóri,
vindur sér út úr búðinni og þegar hann
sér mig, snýr hann sér að mér og segir:
„Mig vantar háseta í hvelli. Getur þú
ekki bjargað mér“?
Áður en ég vissi af var ég búinn að
svara játandi. Árni bróðir varð mjög
argur út í mig fyrir þessa ákvörðun að
fara á sjóinn. Ég fór heim og sagði
mömmu frá þessu og hún spólaði en
minni ákvörðun varð ekki breytt. Ég var
búinn að lofa Óla Ste að fara með hon-
um og það stóð. Mamma fór til Þorsteins
M. Jónssonar, skólastjóra Gagnfræða-
skóla Akureyrar, og rakti raunir sínar
fyrir honum. Þorsteinn reyndi hvað hann
gat að fá mig ofan af þessu en allt kom
fyrir ekki.
Frosnar rjúpur og breskir
tundurskeytabátar
Það þarf ekki að orðlengja það. Ég fór
út með dallinum, þetta var lítill pungur,
eitthvað um 100 tonn. Skipið átti að
sigla á England. Við tókum fi sk í Hrísey
og á Dalvík. Við köstuðum úti í fjarðar-
kjafti nokkrum sinnum og fylltum bát-
inn og sigldum síðan til Húsavíkur og
tókum þar marga kassa af frosnum rjúp-
um og fylltum lúgarinn. Svo tók við
siglingin til Englands og við fengum
ágætis veður á leiðinni. Þegar við nálg-
uðumst Englandsstrendur komu á móti
okkur tundurskeytabátar á fullri ferð
með byssurnar uppi. Tjallinn hélt að
þetta væri þýskur kafbátur þar sem ein-
ungis sást stýrishúsið og hvalbakurinn
því að dallurinn var svo hlaðinn. Tund-
urskeytabátarnir sigldu í kringum okkur
og við héldum einlæglega að þeir ætluðu
að sökkva okkur. Áhöfnin var öll komin
upp í brú og við biðum örlaga okkar.
Við fengum svo að sigla inn til Fleet-
wood en fengum ekki að landa því að
ekkert leyfi hafði fengist fyrir þessum
farmi.
Bilaður dallur og gjaldþrota
útgerðarmaður
Þarna biðum við í hálfan mánuð og
ekki beið fi skurinn sér til batnaðar á
þessum sólríku vordögum árið 19.
Við vorum peningalausir og matarlitlir,
rjúpurnar úldnar og fi skurinn kominn á
gúanóstig.
Seint og um síðir fengum við að fara í
land og eitthvað rættist úr fjárskorti. Alla
vega fórum við til Blackpool og skoð-
uðum náttúrugripasafn eitt mikið. Það
vakti furðu okkar sveitamanna að tveir
lögregluþjónar stóðu við innganginn og
gáfu hónor og við heilsuðum á móti.
Þetta voru þá vaxmyndir og okkur þótti
mikið til þess koma hvað þær voru eðli-
legar og engin leið að sjá að þetta væru
styttur.
Svo kom að því að gúanódrullunni
væri skipað á land og við gátum leyst
landfestar og siglt áleiðis heim. Allt gekk
vel þar til við vorum komnir upp undir
Vestmannaeyjar en þá bilaði dallurinn og
var dreginn til hafnar. Þannig lauk þessu
ævintýri. Við fengum engin laun enda
varð útgerðin gjaldþrota. Það voru svo
margir fyrirhyggjulausir útgerðarmenn
sem ætluðu að sökkva upp í stóru aus-
unni og verða ríkir. Þeir sendu þessa 100
tonna punga til Englands upp á von og
óvon.
Stríðsáraminning
Magnús Aðalbjörnsson
ræðir við
Svan Ingólfsson
sjómann
Þýsku kafbátarnir voru mikil ógn sjómönnum.
Bresk herskip höfðu lengi drottnað á heimshöfunum
en um tíma leit samt út fyrir að þýsku kafbátarnir
myndu hafa betur í orrustunni um Atlantshaf.
1 – Sjómannablaðið Víkingur