síðustu öld, og það án þess að um verulega heilsuverndar- starfsemi í nútíma skilningi hafi verið að ræða. Á síðastliðinni öld var heilbrigðisástand hjer á landi mjög bágborið og stóðum við þá langt að baki nágranna- þjóða okkar. — Fyrir 100 árum var manndauðinn nálægt 30 %oc árlega og nærri Ijet, að þriðja hvert barn þeirra, er lifandi fæddust, dæi á 1. ári. Fólksfjöldinn stóð því oft árum saman í stað og lækkaði jafnvel á köflum, þrátt fyrir það, að fjöldi fæðinga var þá mun meiri en nú gerist. Einkum voru farsóttir áberandi mannskæðar. Vera má, að þær hafi verið illkynjaðri þá en nú á dögum. Hitt mun þó hafa ráðið miklu, að mótstöðuafl fólksins hefir verið miklu minna, vegna harðrjettis og Ijelegs aðbúnaðar. Ennfremur var þrifnaður víða á lágu stigi, en þar sem svo er, eru alla- jafna miklar líkur til að farsóttir nái útbreiðslu. Á þessu hefir nú orðið mikil breyting til batnaðar, og erum við nú, eins og áður var sagt, komin í röð þeirra fremstu. Manndauðinn er nú um lí%0 árlega í stað ca. 30%o fyrir 100 árum (meðaltal síðustu 5 ára, sem skýrslur eru um, 1934—38, er 11 %0) og ungbarnadauðinn er nú undir 50%o (meðaltal 5 ára bilsins 1934—38 er 45,8%0). Orsakirnar til þessara breytinga eru venjulega raktar til hinna stórfelldu efnalegu framfara og stórum bættrar afkomu almennings á þessum sama tíma. Ytri aðbúnaður, svo sem híbýlakostur, hefir batnað, þrifnaður aukist, og fólk hefir fengið fræðslu um heilbrigðismál í ríkara mæli en áður. Allt þetta verkar meira eða minna sameiginlega, og er hvað öðru háð; er því ekki auðvelt að meta áhrif hvers atriðis út af fyrir sig. Þótt sagt hafi verið, að um heilsuverndarstarfsemi í nútímamerkingu hafi, a. m. k. til skamms tíma, vart verið að ræða hjer á landi, verður þó að geta þess, að læknum hefir fjölgað ört á síðustu hundrað árum, og hafa þeir yfirleitt stuðlað mjög að fræðslu almennings um heil- Heilbrigt líf — 5 65

Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116