Ritmennt - 01.01.2002, Page 93

Ritmennt - 01.01.2002, Page 93
RITMENNT OG FUGLINN SÝNGUR ljóst af sjálfri nótnaskrift Jóns sem tók nokkrum breytingum á fyrri hluta fjórða áratugarins. Hann hætti að nota blekpenna við skriftirnar og tók að nota blýant, og um leið varð skriftin öll fíngerðari en áður. Vor- lcvæði Jóns er samið á slcilum þessarar slcriftarbreytingar Jiví Jaglínan er að mestu rituð með bieltpenna, í fremur lciossaðri nótnagerð, meðan píanóundirleilcurinn virðist hafa orðið til síðar og er ritaður með smærri blýantsslcrift. Lag Jóns er langt frá því að vera dæmigert fyrir tónslcáldið. Það hefst á löngum eftir- væntingarfullum tónum í söngröddinni (lcannslci til að endurspegla orð fyrstu ljóð- línunnar: „Dagurinn leingist"?), en smám saman fær lagið byr undir báða vængi, og pí- anóleilturinn verður einnig sífeiit fJólcnari. Jón gerir smávægilega l^reytingu á síðustu ljóðlínu lagsins, til að geta lokið því í ljóði Halldórs miðju. Eftir furðulegar Jílcingar („Apríllinn fælist sem fleygur liestur"; „Önd mín er frjáls eins og útiendur prest- ur") stelclcur sltáldið slcyndilega yfir í hvers- dagsiega prósarunu: „af því hún fagnar í voninni/um herbergi með loftræstingu fyrir einhleypan í Pueblo de Nuestra Senora la Reina de los Angeles de Porcioncula, Cal.". Þessari langlolcu (og öllu því sem á eftir fylg- ir) sleppir Jón í lagi sínu, sem lýlcur með upphöfnum lolcalcafla á orðunum „Því önd mín fagnar í voninni". Vögguljóð og skógarsöngvar Elclcert ljóð Halldórs hefur verið tónslcáld- um jafndrjúgt til tónsmíða og lcvæði það sem hann orti í San Francisco á vordögum 1928 og nefndi íslenslc(t) vögguljóð á Hörpu. A.m.lc. sex íslenskir tónhöfundar hafa spreytt sig á þessu ljóði Halldórs þótt eng- inn hafi lagt í að tónsetja lcvæðið allt frá upphafi til enda. Þess í stað hafa tónslcáldin frelcar lcosið að semja strófískt lag sem sungið er við fyrsta, annað og síðasta erindi ljóðsins. Fyrstur til að semja lag við íslenskt vögguljóð á Hörpu var Magnús A. Árnason, eins og vilcið er að hér að ofan. Hann var enda sá eini sem átti aðgang að ijóðinu nýortu, en eftir útgáfu Kvæðalcvers 1930 urðu nolclcur tónslcáld til að spreyta sig á því á tiltölulega slcömmum tíma. Sigvaldi Kaldalóns samdi Vögguljóð sitt árið 1932. Það var frumflutt 9. olctóber sama ár af Eggerti Stefánssyni, bróður tónskálds- ins, á tónleilcum í Gamla bíói þar sem hann flutti þó nolclcurn fjölda af nýjum íslenslcum sönglögum eftir ýmis tónslcáld. Lag Sig- valda heyrist einstöku sinnum, en þó elcki eins oft og það ætti slcilið, því það er sann- lcölluð lítil perla, ofureinfalt en tært, með yfirbragði þjóðlags sem fellur fulllcomlega að ljóðinu. Slcömmu síðar samdi Sigurður Þórðarson lcórlag við Vögguljóð Halldórs, og birtist það á prenti árið 1939.4 Lag Sigurðar er á margan hátt snoturt, og þótt hljóma- bygging þess sé fremur einföld er þar einnig að finna nolclcuð nútímaleg stílbrigði. Þar má t.d. nefna sérlcennilega notlcun dúr- hljóma í moll-samhengi þar sem eyrað á síst von á þeim, nolclcuð sem raunar einkennir fleiri verlc tónslcáldsins. 4 Þórður Kristleifsson, Ljóð og lög I, Reykjavík 1939. Lag Sigurðar er bæði til í raddsetningu fyrir bland- aðan kór (op. 17 nr. 7) og fyrir karlakór (op. 22 nr. 3). 89
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164
Page 165
Page 166
Page 167
Page 168
Page 169
Page 170
Page 171
Page 172
Page 173
Page 174
Page 175
Page 176
Page 177
Page 178
Page 179
Page 180
Page 181
Page 182
Page 183
Page 184
Page 185
Page 186
Page 187
Page 188
Page 189
Page 190
Page 191
Page 192
Page 193
Page 194
Page 195
Page 196
Page 197
Page 198
Page 199
Page 200

x

Ritmennt

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Ritmennt
https://timarit.is/publication/859

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.