RITMENNT OG FUGLINN SÝNGUR mæli Norræna hússins í Reykjavílc haustið 1978. Holmboe var eitt fremsta tónskáld Dana á 20. öld og er án efa þekktasta tón- skáld á heimsvísu til að tónsetja ljóð Hall- dórs. Tónlist Holmboes hefur yfir sér ný- klassískt yfirbragð, og hefur m.a. verið sagt að hún sé „hvort tveggja, öguð og tilfinn- ingarík''.11 Þótt form þín hjúpi graflín er íhugult og áferðarfallegt verk þar sem skipt- ast á fjölradda innkomur á víðfeðmu upp- hafsstefinu og samradda kaflar þar sem tón- slcáldið kemst að kjarna ljóðsins. Eins og tónlist Holmboes yfirleitt er verkið ekki borið uppi af ólgandi tilfinningasemi, en bak við stillt yfirborðið býr djúpur skilning- ur á þeirri kyrrlátu sorg sem stafar af ljóði Halldórs. Ekki er vitað til að fleiri erlend tónskáld úr hinum „klassíska" geira hafi samið lög við ljóð Halldórs eða eftir bókum hans. A.m.k. eitt dæmi er hins vegar um að er- lendir djasstónlistarmenn hafi leitað í smiðju hans. Söngleikur Hans Alfredsons, En liten 0 i havet, var settur upp af Konung- lega leikhúsinu í Stokkhólmi og var sýndur sem gestaleikur í Þjóðleikhúsinu vorið 1987. í verkinu var töluverður fjöldi söngva, flestir eftir Staffan Kjellmor, einn aðalfor- spraklcann í hljómsveitinni Jazz Doctors, sem einnig annaðist undirleik á sýningum. Þá er ekki úr vegi að nefna hér að nolckur ljóða Halldórs eru ort við erlend lög. I nokkrum tilfellum er um að ræða þýðingar, eins og Fornt ástarljóð enskt („Helgum frá döggvum"), sem er þýðing Halldórs á hinu alþekkta kvæði Bens Jonsons, Drinlc to me only with tliine eyes, sem og Doppelgánger Heines, sem Schubert samdi hið fræga söng- lag sitt við. Sú þýðing Halldórs birtist fyrst í tímaritinu Óðni og var síðar felld inn í Vef- arann, en eftir það gerði skáldið margsinnis á því breytingar „með það fyrir augurn að fella það sem nálcvæmast að lagi Scliuberts".12 Halldór orti Maístjörnuna ár- ið 1937 við slagara af ólcunnum uppruna, þótt sennilega hafi hann verið af þýslcu eða rússneslcu bergi brotinn.13 Og þótt slcáldið á Gljúfrasteini liafi lítið fengist við tónsmíðar lagði hann þó tvö lög til fyrstu uppfærslunn- ar á Prjónastofunni Sólinni í Þjóðleikhúsinu 1966.14 Lögin voru prentuð í leilcslcrá með rithendi Halldórs, og í stuttum formála að sýningunni gaf hann eftirfarandi slcýringu: „annað [Saungur Sínemaníbusar] er upp- gerðar hetjulag lcölslca; hitt [Kór þolclcadís- anna] er nolclcurslconar barnagæla soðin upp úr gasmjóllcurlaginu sem var vinsælt liér á árunum, upprunalega enslct, að mig minn- ir".15 Það er ómögulegt að draga í einn dillc öll þau tónverk sem liafa litið dagsins ljós við ljóð Halldórs Laxness. Tóntalc þeirra nær allt frá einföldum tóntegundabundnum 11 Paul Rapoport, „Vagn Holmboe", í New Grove Dictionary of Music and Musicians, 2. útgáfa, London 2001. 12 Kvæðakver, Reykjavík 1992, bls. 161. 13 Þetta kom elcki fram fyrr en í útvarpsviðtali sem Pétur Pétursson átti við skáldið 1. maí 1987, og söng Halldór þá lagið fyrir alþjóð. Árið 1992 kom það svo út á geisladiski í flutningi Önnu Pálínu Árnadóttur og hljómsveitar. 14 Svo virðist sem Halldór hafi eitthvað fitlað við tón- smíðar á unglingsárum sínum. í bókinni Lífsmynd- ir skálds, Reykjavík 1992, bls. 31, er m.a. að finna lag Halldórs við ljóð Jakobs J. Smára („Til hennar") sem kom út á prenti. Ekki gefur lag Halldórs fyrirheit um að afreka hefði mátt vænta af liálfu höfundarins á sviði tónsmíða. 15 „Tilorðníng Prjónastofunnar", í leikskrá Þjóðleik- hússins (apríl 1966). 99

Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167
Side 168
Side 169
Side 170
Side 171
Side 172
Side 173
Side 174
Side 175
Side 176
Side 177
Side 178
Side 179
Side 180
Side 181
Side 182
Side 183
Side 184
Side 185
Side 186
Side 187
Side 188
Side 189
Side 190
Side 191
Side 192
Side 193
Side 194
Side 195
Side 196
Side 197
Side 198
Side 199
Side 200