HELGA KRESS RITMENNT að berja þetta föla og reinglulega skáldmenni úr annarri sveit sem kom- ið var að bera út fólk í hans sveit. Eitt var víst að íslenskir manítóbainn- flytjendur snerust öndverðir á móti mér, með nokkrum lofsverðum undantekníngum, útaf þessari lítilfjörlegu sögu Nýa íslandi. Sumum þessara kalla var óljóst hverrar þjóðar þeir sjálfir voru, vissu ekki al- mennilega hvort þeir voru enskir eða bandarískir. Nýa ísland ergði þá mest af því að þar var þeim lýst sem fátækum íslenskum landnáms- mönnum.38 Meðan Halldór dvaldist í Manitoba lést vestur-íslenska skáldið Stephan G. Stephansson. Var Halldór beðinn að skrifa um hann eftirmæli í íslensku blöðin, og birtust þau í þeim báðum 7. sept- ember 1927, undir nafninu Landneminn mikli.39 Halldór leggur einkurn áherslu á tvennt í ævi og starfi Stephans, þjóðernis- kennd hans og baráttu gegn auðvaldi og kúgun. Þetta tengir hann hvort tveggja tungumálinu og skáldskapnum: „þá mun hans minnzt hvar sem íslenzk tunga er skilin, sem eins þeirra, er mesta sýndu lífsgnótt og hetjuslcap í trú sinni á málstað kot- ungsins, öreiga og afhraks, hatri sínu á misbeiting valdsins." (24) Rauði þráðurinn í öllum ljóðum hans er íslendingurinn: Ljóð hans marka feril þjóðar hans í nýju landi, þangað sem hún hefir flutzt í voninni um langærri sigra og glæsilegri, fjalla um leit hennar að fótfestu í nýju umhverfi, um endurnýjaða baráttu hennar fyrir endur- nýjuðum kröfum sínum í nýjum heimi. Þannig er Stephan G. ímynd framsóknarinnar í fari Vestur-íslendingsins sem hingað er kominn með þeim ásetningi að sigra erfiðleika og andspyrnu, duga eða drepast. Hann er þúsundæ reynsla íslenzku þjóðarinnar, talandi í nýju landi (...) ímynd kjarnans í vestur-íslenzku sálinni. (25-26) 38 Halldór Laxness, Skáldatími (1963), bls. 82-83. Sumarið eftir að Halldór kom heim frá Ameríku las hann upp úr verkum sínum í Gamla bíó, m.a. söguna Nýja ísland. Aftan á eintak sitt af dagskránni (sem varðveist hefur rifrildi af) hefur hann hripað upp kynningu á sögunni. Þar segir: „Á þessi samkomu, sem er helguð trúnni á landið, þá virðist ekki úr vegi, að bregða sér lítið eitt aftur í tímann, um svona fimtíu ár, til þess að minnast til samanburðar við það, sem nú gerist með þjóðinni, á tímann, áður en menn fóru að trúa á landið. Eg ætla því að leyfa mér að lesa yður hér stutta smásögu að minnast þeirra sorgartíma meðan stjórnin í landinu og þjóðernistilfinning landsmanna var svo lömuð og voluð, að þeir sáu ekki annan kost vænni en hverfa héðan til eyðilanda vestur í heimi, þar sem þeir týndust þjóð sinni og sjálfum sér að meira eða minna leyti. Sagan sem ég les, segir frá afdrifum einnar slíkrar út- flytjendafjölskyldu frá tímum Amerikuferðanna. Hún hefur það til síns ágæt- is að vera sönn, það sagði mér hana gamall íslenskur útflytjandi eitt sumar- kvöld fyrir þrem árum í Árborg í Nýa íslandi, Manitoba." 39 Greinin birtist síðar i Dagleið á fjöllum (1937), og er hér vitnað til þeirrar út- gáfu. 160

Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184
Qupperneq 185
Qupperneq 186
Qupperneq 187
Qupperneq 188
Qupperneq 189
Qupperneq 190
Qupperneq 191
Qupperneq 192
Qupperneq 193
Qupperneq 194
Qupperneq 195
Qupperneq 196
Qupperneq 197
Qupperneq 198
Qupperneq 199
Qupperneq 200