RITMENNT OG FUGLINN SÝNGUR alltof hátíðlega frekar en ljóðskáldið á sín- um tíma. Verkið ber yfirskriftina „ópera í tíu þáttum fyrir einsöngvara, kór og hljóm- sveit", en hér er nokkuð verið að gantast með væntingar áheyrandans. „Hljómsveit- in" er ekki nema lítill kammerhópur skip- aður klarinettu, sellói, kontrabassa og pí- anói, og einsöngvararnir voru flestir teknir úr hópi leikara fremur en lærðra einsöngv- ara. Tónlist Hjálmars sveiflast rnilli sterkra andstæðna, er yfirleitt einföld og lagræn, jafnvel „hanal" á köflum, en krassandi óm- stríð og dramatísk annað veifið. Öll ber hún þó sterk einkenni höfundar síns, og má víða heyra bergmál af sönglögum Hjálmars sem orðið hafa til bæði fyrir og eftir „óperu"- smíðina. Tvær „Kiljanskviöur“ Fyrir utan „Laxnessíu" Magnúsar Á. Árna- sonar eru aðeins til tvö stór verk við ljóð Halldórs, þar sem um er að ræða heild margra laga sem samin eru til flutnings á tónleikapalli. Báðir þessir söngflokkar eru eftir Gunnar Reyni Sveinsson og að mestu samdir á áttunda áratug síðustu aldar. „Úr saungbók Garðars Hólm" nefnist safn níu sönglaga fyrir alt, barítón og píanóundirleik, og „Kiljanskviða" er flokkur jafnmargra laga fyrir blandaðan kór. Líkt og þegar Magnús Árnason samdi lög sín vestanhafs á þriðja áratugnum var skáldið sjálft ekki langt undan þegar söngbækur Gunnars Reynis litu dagsins ljós. Eiginkona tón- skáldsins var Ásta Thorstensen söngkona sem var systurdóttir Halldórs. Sá hátturinn var hafður á að þegar Gunnar Reynir hafði samið nýtt lag var hringt í Halldór og hon- um boðið að koma og hlusta, og kvað skáld- ið hafa látið vel af tónsköpuninni.8 Kiljanskviðan fyrir blandaðan kór hefur aldrei verið flutt í heild, og nokkrir þættir hennar hafa raunar aldrei heyrst opinber- lega. Sumir hlutar hennar eru þó ofarlega á vinsældalista kórsöngvara, og má þar t.d. nefna Haldiðún Gróa með dillandi „trall"- kafla sem ávallt vekur mikinn fögnuð. Eitt lag kviðunnar er við ljóð sem eklci hefur verið samin önnur tónlist við: Kærir bræður ha! Hið skrautlega eintal Runólfs Jónsson- ar úr Brekkukotsannál er tæpast auðvelt viðfangsefni fyrir tónskáld því í textanum ægir saman ólíkustu stefjum, löngum prósaþáttum og stuttum athugasemdum. Gunnar Reynir notfærir sér þennan fjöl- breytileika í tónlistinni. Yerk hans er brota- kennt eins og ljóðið; röð stuttra athuga- semda sem hver hefur sinn eigin mús- íkalska eiginleika. Þá notar tónskáldið einnig ýmsar tónsmíðabrellur sem voru al- gengar í kórtónlist áttunda áratugarins,- t.d. eru tveir kaflar ljóðsins („Maðurinn sem stjórnar herskipum" og „Maðurinn sem á pungana") sagðir fram af talkór. Lögin Úr saungbók Garðars Hólm hafa ekki reynst jafnlíkleg til vinsælda og sumir kaflanna í Kiljanskviðunni. Um það hvort þar er um að kenna skorti á tilraunavilja hjá íslenskum einsöngvurum skal ósagt látið, en tónlistin er bæði frumleg og áhrifamikil og ætti skilið að heyrast mun oftar. Verkið samdi Gunnar Reynir árið 1972, og var það frumflutt af Ástu eiginkonu hans og Hall- dóri Vilhelmssyni á leikför um landið, í dag- skrá þar sem Pétur Einarsson leikari las upp 8 Viðtal við Gunnar Reyni Sveinsson, 19. ágúst 2001. 95

Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186
Síða 187
Síða 188
Síða 189
Síða 190
Síða 191
Síða 192
Síða 193
Síða 194
Síða 195
Síða 196
Síða 197
Síða 198
Síða 199
Síða 200