Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Årgang

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1933, Side 9

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1933, Side 9
9 efar, að þar er bæði Víkingslækur og Svínhagi (sbr. kap. 16 og 17). í Landnámu er Flosi talinn síðastur á Rangárvöllum eystri í land- námi Ketils hængs. Átti einkarvel við að enda á honum, hafi hann búið efst á Rangárvöllum eystri, t. d. í Næfurholti, eða Stóraskógí undir Selshrauni nyrðra (Árb. 1898), og byrja svo á hinum stærsta landnámsmanni á Rangárvöllum ytri. Svo er að sjá, að hann hafi helgað sér hin ónumdu eða óbyggðu lönd til fjalla á Rangárvöllum eystri og ytri, ef gild eru metin hin yngri handrit Landnámu (Árb. 1928). Jörundur Hrafnsson aurgoði er talinn með höfðingjum landsins 940, en látinn er hann 969 (Safn I., 285, 420). Hann átti, sem fyr segir, Þuríði, sysur Flosa, og var brúðkaup þeirra hjá bróður hennar (Flosa) í Skarfanesi á Rangárvöllum ytri. Þá virðist Flosi hafa búið þar — einungis, eða öðru búi (?). — Hann kynni að hafa fengið það land hjá Katli einhenta fyrir vensla sakir. — Að öðru leyti mun Skarfanes þekkjast lítið eða ekki(?), fyr en á 14. öld; má þó vera, að það sé miklu eldra, og það er enda líklegra, og að þess vegna þurfi ekki að véfenga ritið um bústað Flosa þar (sbr. Árb. 1906, 27), svo er um Rangárvelli ytri sem eystri, að hvorir þeirra voru alnumd- ir af tveimur landnámsmönnum. Eystri: Ketill hængur og Flosi, en ytri: Ketill hængur og Ketill einhenti. Að undanskildum Kol í Sandgili virðast áhöld um landnám Rangvellinga hér eftir og erfitt að segja um með vissu, hver þeirra kom fyrstur eða á hverjum tíma. Við nánari athugun mundi þetta og annað skýrast betur og standa til bóta. 4. Gunnar Baugsson i Gunnarsholti er einn af þeim og almennt talinn landnámsmaður þar; mun það hafa verið um 940, eftir að málunum lauk í Hlíðinni (Landn. 13; Safn, I., 283, 414—415; Njála, k. 19, 43), sem hófust um 935, (Safn I., 434). Hann mun hafa lagt undir sig, auk Brekknahverfis, allt Iand út að Rangá ytri: Grákollu eða Grákolls-staða-land og Geldingalækjar (sauðland), máske upp að Heiðarlæk, og líklega Gunnarsholtsey í Rangá, fyrir ofan Baulvers- foss. Þessi lönd kynni Gunnar að hafa fengið með konu sinni, Hrafnhildi Stórólfsdóttur Ketilssonar hængs. Grákollustaðir og eyjan fylgdu jafnan Gunnarsholti fram undir eða fram yfir árið 1900. Skúli Skúlason, prófastur í Odda, keypti Grákollustaði undir Helluvað (kirkju- eign), en Jón Guðmundsson á Ægisíðu eyna. Landnáma telur Gunn- ar með þeim Baugssonum, sem eftir málaferlin urða að vikja úr Hlíðinni (940). Þó Njála ekki nefni það, sannar það ekkert, að Gunn- ar hafi ekki verið við þau mál riðinn, eða byggt fyr i Gunnarsholti en nú er sagt. — Hvorki Njála né Landnáma kalla Gunnar beint landnámsmann; þess vegna kynni að mega álykta, að hann hafi komifr
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.