Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Ukioqatigiit

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1933, Qupperneq 61

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1933, Qupperneq 61
Hvalnes í Lóni. Nokkur örnefni og sagnir. Hvalnes er austasti bær í Skaftafellssýslu; stendur vestan-undir Austurhorni. Jarðmyndun er hér mjög merkileg og margbrotin. Lands- lagið hefir myndazt við feikna-stórt granófýrgos; en granófýr er ein hin merkasta bergtegund hér á landi. Hún liggur hér undir yfirborð- inu alstaðar í Hvalness-landi, og sjást fram-með sjónum í granófýr- klöppunum þröngir liparít-gangar hér og þar. Svo sjást granófýr-tung- ur uppi í fjallgarðinum sumstaðar, og sýnast þær bleikgular og rauð- ar á lit. Þar ofan-á liggur hið fagra gabbró-fjall, sem sýnist blásvart á lit, og efst er basalt, kolsvart; sjást þessar bergtegundir aðskildar langar leiðir að, og er það dýrleg sjón að sjá, hversu meistaralega hverri bergtegund er hlaðið ofan á aðra, svo að þær mynda stand- berg, sem er um 2000 feta hátt yfir sjávarflöt. Miðdepill granófýr-gossins er í svo-kallaðri Ljósá, sem er fram- arlega í Hvaldal, á að giska 6 km. norðaustur frá Austurhorni. Út frá þessum mikla granófýr-gosgíg liggja gangar í allar áttir, margra kílómetra langir. Einn þessara ganga liggur inn í Svínhólatind, og í þeim gangi fann Björn Kristjánsson hina auðugu eirnámu rétt fyrir austan bæinn, þótt hún liggi ónotuð enn eins og fleira hér á landi. Aðrir gangar úr þessum gosgíg liggja austur að Þvottá og Starmýri í Álftafirði. Vottur af málmi er hér víða í grjóti. Gabbróið hér er hið allra-fallegasta í heimi; eru til af því margar tegundir, sem eru mjög fallegar, t. a. m. í legsteina. Þegar ferðamaður stígur fæti sínum hér á land í Hvalnesskrók, þá blasir við augum hans hinn stórhrikalegi, en þó jafnframt fagri, fjallahringur, sem liggur á bak-við alla sveitina; hann er boginn eins og c, og má líkja honum við tanngarð, — Austurhorn og Vesturhorn eru sem endajaxlarnir; þau skaga bæði fram í sjó, svo tignarleg, hvort á móti öðru, sérskilin frá aðal-fjallgarðinum. Þessi fjöll hafa verið alveg gróðurlaus allt fram að þessu, en fyrir fáum árum flutt- ust hingað fýlungar, fáir í fyrstu, en hefir nú fjölgað ört; og það eru
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.