Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1933, Síða 25

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1933, Síða 25
Engá. Með vilja sleppti ég Engá úr línum þeim, sem ég skrifaði um landám Rangvellinga og Fljótshlíðinga. í Landnámu, útg. 1925, er Engár getið í sambandi við landnám Flosa Þorbjarnarsonar gaulverska að Skarfanesi á Landi. Hann er þar tal- inn að hafa numið öli lönd milli Þjórsár og Engár. Líklegra þykir mér, að þannig beri að lesa handritin, fremur en milli Þjórsár og Rangár. Ég hygg fremur sjaldgæft, að í fornöld hafi misskrifazt eiginnöfn, og enda nafnorð. Auk þess sem Rangá er alkunn í sög- unni — líklega flestum sagna- og sögu-riturum fyr og síðar —, sem ekki verður sagt um Engá. Ef Engá er sama og Skarfanesslækur, sem fellur í Þjórsá um »Yrjaós«, eins og Brynjólfur Jónsson frá Minna-Núpi telur (Árb. 1907. 28), er frásögn þessara handrita Landnámu laukrétt. Er þá að eins átt við þessa jörð eina, að vísu með landrými miklu og skógil). Eins og ég hefi annars staðar vikið að, tel ég Flosa hafa numið land á Rangárvöllum eystri, svo sem og Landnáma (1891) tekur skýrt fram í 2 kapítulum, og fyr en hann futti yfir á Rangáröllu ytri. Nafnið Engá virðist dregið af eng (sbr. »akur og eng«); er þó vant að sjá, hvar eng hafi getað legið að Skarfanesslæk. Hins-vegar gæti Hólmengi bent á Engá. Nafnið má vera fornt. Það er að læk þeim, sem rennur fram eða vestur miðjan Landmanna- hrepp og nú heitir Stóruvalla-lækur. Talið er, að lækurinn hafi skipzt og myndað hólma allmikinn, »sem auðséð er á gömlum far- 1) Bærinn Skarfanes er efsti bær á Landi með Þjórsá. Stóð fyrst »austur- undir upptökum lækjar þess, sem afmarkar Skarfanes-land« (Árb. 1898, 6). Þar mun hann hafa staðið fram-yfir 1711, sbr. Jarðab. Á. M. Eftir þann tíma var hann fluttur undan sandi »kippkorn« suður (eða suðvestur?) á hæðarbungu, þar sem hann stóð til 1864. Þá var hann fluttur á nú-verandi stað, um »langan stekkjarveg, til útsuðurs, að læknum. — í Skarfanesi er enn allmikið skóglendi, til útnorðurs af bænum, vestur-við Þjórsá, i svo-kölluðum Lambhaga, gagnvart Ásólfsstöðum, sem nú er afgirtur, þvi að mikill blástur er að honum austan-megin. — Fyr var- skógur þar meiri og víðar. T. d. i Skógarkoti og Bóndhól.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.