Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2001, Page 54

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2001, Page 54
Dagný Rristtánsdóttir nitiori), þá tekur hann sér stöðu með persónunni í einstökum átökmn eð-a ágreiningi (aligmnent) og loks fer hann að trúa og treysta persónmmi nógu vel til að styðja hana (allegiance) en Smith undirstrikar að þessi tengsl við persónuna eru ekki samsömun þannig að áhorfanda finnist hann vera persónan eða sé sammála vah hennar og viðhorfum. Þetta er mikilvægt. Allflestir k\dkmyndaáhorfendur eru til dæmis líklegir til að taka afstöðu með hinni orðheldnu mannætu Hannibal Lecter á móti svikulum og síngjörnum fangelsisstjóranum í átökum þeirra tveggja í myndinni Lömbin þagna. Þeir sem styðja Hannibal, eru þó ekki endilega samþykldr hfsskoðun hans og breytni. „Samúð“ er alltaf vitsmunaleg að meira og minna leyti og byggist á skjmsamlegu mati okkar en því er ekki svo farið um „samkenndina“ sem felst í ósjálffáðum viðbrögðmn, sem geta brotist fram gegn vilja okkar og betri tdtund eins og þegar við verð- um glöð eða hrygg, hrökkvmn við eða brestum í óstöðvandi grát yfir lé- legum sápuóperum. Það er stórt skref á milli þess að kannast við einhverja manngerð og þess að taka sér stöðu með slfkri persónu. I raun er það emi stærra skref ef byggt er upp nógu mikið traust á persónunni til að maður sé tilbúinn tdl að styðja hana heils hugar. Smith hikar ekki við að skoða það skref sem siðfræðilegt val: Ef áhorfandinn á að taka sér stöðu með persónu verður hann að telja að hún hafi siðferðilega tdirburði yfir aðrar persónm- í sögunni (eða sé að einhverju leyti betid en þær). Ahorfandiim fær samúð með persónunni sem byggð er á þessu mati (eða andúð ef matið er neikvætt) og bregst tdlfinningalega við að- stæðum sem hans persóna hans er sett í samkvæmt þessu. Eg hef notað hugtakið „stuðningur“ að hluta til vegna þess að það sameinar hvort tveggja, mat og hrifningu.10 í öllum kvikmyndum má þannig finna siðfræðilega heimsnnnd þar sem ein lífsskoðun er betri en önnur að matd áhorfenda. Jennifer Bell bendir á að alls konar áhugaverðar spmningar vakna ef við trúum þessum kenningum Smith um að samsömun við persónm í kvikmynd feli í sér siðfræðilegt val. Þannig er vel hægt að hugsa sér að áhorfandi geti tekið sér stöðu með persónu í ákveðnum átökmn án þess Murray Aí. Smith: Engaging Characters, Oxford University Press, Oxford, 1995, bls.188. 5 2 10
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164

x

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar
https://timarit.is/publication/1098

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.