Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2001, Qupperneq 130

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2001, Qupperneq 130
Brian McFarlane kjarnanna býr til beinagrind frásagnarinnar og þessi samtenging, þetta „band milli tveggja kjarna er þrungið t\mfaldri virkni sem tengist tíma og rökvísi í senn“.42 Þessa aðalfrásagnarliði, eða merg málsins eins og Seyin- or Chatman kallar þá („staðir í írásögninni sem hafa úrsbtaáhrif á þá stefnu sem atburðir taka“43), er hægt að yfirfæra eins og ég mun sýna. Þegar mikilvægum aðallið er ejnt eða breytt við kvikmtmdun skáldsögu (t.d. til að láta hana enda vel fremur en dapurlega) kallar það gjarnan á hörð viðbrögð gagnrýnenda og óánægju áhorfenda. Kvikmyndagerðar- maður sem hyggur á „trúa“ aðlögun hlýtur að leitast við að halda öllum mikilvægustu aðalliðum í verki sínu. Jafnvel þótt aðalliðirnir haldist geta hvatarnir umhverfis þá engu að síður „afmyndað“ þá. Starf hvatanna (sem Chatman kallar jylgihnetti) bætir upp og styður við aðalliðina. Þeir sýna litlar athafnir (t.d. að leggja á borð fýrir máltíð sem getur kallað á athafnir sem hafa mikil áhrif á sög- una); þeir gegna því hlutverki að festa aðalliðina í sérstakri tegund raun- veruleika, að styrkja áferð þessara liða. „Virkni þeirra er rýrð, einhliða, sníkilsleg. Aðalatriðið er að búa til skýra tímaröð",44 eins og Barthes kemst að orði. Andstætt þeim „áhættusömu andartökum“ sem aðallið- irnir skapa „draga [hvatarnir] upp svið öryggis, h\úldar, munaðar";45 með þeim er smáatriðum sögunnar skipað í einfalda röð á tímasmðinu. Að því leyti sem þessir liðir, kjarnar jafnt sem hvatar, eru ekki háðir tungumálinu, í þeirri merkingu að þeir gefi til kynna þætti í innihaldi sögunnar (í atburðum og athöínum) sem hægt er að sýna munnlega eða á hljóð-mynd er hægt að flytja þá beint úr öðrum miðlinum yfir í hinn. Barthes flokkar samþættandi liði áfram í eiginlega vísa og upplýsingaliði en af þeim er aðeins hægt að yfirfæra hina síðarnefndu. Hinir fýrrnefndu tengjast hugtökum eins og persónusköpun og umhverfi, þeir eru dreifð- ari en eiginlegir liðir og því er yfirleitt auðveldara að aðlaga þá en yfir- færa sem virðist þó liggja tiltölulega beinna við. Upplýsingaliðir eru hins vegar „hreinar upplýsingar sem búa yfir milliliðalausri merkingu.‘í46 Meðal þeirra eru „tilbúin vitneskja“ eins og nöfn, aldur og starf persóna, 42 Barthes, „Kynning á formgerðargreiningu frásagna“, s. 94. 43 Seymour Chatman, Saga og orðræða: fonngerð fi-dsagna í ska'ldsögum og kvikmyndum [Stoiy and Discourse: Nairative Structure in Fiction and Fihn], Cornell University Press: Ithaca, NY, 1978, s. 53. 44 Barthes, „Kynning á formgerðargreiningu frásagna", s. 94. 45 Sami, s. 95. 46 Sami, s. 96. 128
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164

x

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar
https://timarit.is/publication/1098

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.