Frá skáldsögu til kvikmyndar Aðgreining milli „margþættra“ og „samþættandi“ frásagnarliða „Margþættdr frásagnarliðir“ sem Bartiies kallar „eiginlega frásagnarliði „ eru, eins og rætt var hér að framan, best fallnir til beinnar yfirfærslu í kvikmynd. Þessi flokkur greinist í undirflokkiim aðalliði [kjama], athafn- ir í frásögninni sem geta haft bein áhrif á framvindu sögunnar („áhættu- sömu augnablikin í frásögninni“, eins og Barthes orðar það). Þessir að- alliðir eru studdir og fá dýpri áferð af þáttum sem einkennast af annars konar virkni. Þessi „annars konar virkni“ getur verið ýmist „minni“ (í tdl- viki hvatanna) eða hún „virkar lóðrétt“ (í tdlvild marþættra jrásagnarliða) andstætt við eðhslæga lárétta virkni aðalliðanna. Fyrsta stig „tryggðar“ í kvikmyndaútgáfu tdltekinnar skáldsögu mættd meta út frá því að hve miklu leytd kvdkmyndagerðarmaðurinn hefur afráðið að yfirfæra aðallið- ina úr undanfarandi frásögn. Að greina jrásagnarliði og athafnasvið persóna Samkvæmt hugmyndum V. Propps má „finna alla mikilvægustu og sam- einandi þættd ... í frásagnarliðum persóna, þeim hlutverkum sem persón- umar leika í fléttunni“,63 en þessi hlutverk64 dreifast á takmarkaðan fjölda „athafhasviða“.65 Jafhffamt bera hugmyndir Propps það með sér að „ef þessar aðgreinanlegu og endurteknu formgerðir einkenna svo djúpstætt form frásagnartjáningar, hafa þær e.t.v. ... þýðingu í 'ollum frá- sögnum“66 (þ.e. ekkd aðeins í þjóðsögum). Af þessu sjáum við frekari leiðir tdl að búa tdl kerfi yfir það sem gerist við yfirflutning skáldsögu í kvikmynd. An efa koma persónuliðimir betur fram í rússneskri þjóðsögu en í margbrotdnrú enskri skáldsögu frá nítjándu öld eða í kvikmynd í fullri lengd. Engu að síður benda sumar kenningar Propps tdl þess að í frásögninni séu innbyggðir þættdr sem em vel fallnir tdl yfirfærslu. (Hug- mynd Barthes um aðalliði byggir að hluta á starfi Propps eins og Barthes viðurkennir.67) Fyrir Propp er „frásagnarliður skilinn sem athöfn per- sónu sem skilgreind er í ljósi þeirrar þýðingar sem hún hefur fyrir at- 63 Hawkes, s. 68. [Þýð.: Hawkes er hér að draga saman aðalatriði í kenningum Propps.] 64 V. Propp, Formfrœði þjóðsögunnar [Morphology ofthe Folktale], ensk þýð. Laurence Scott, University of Texas: Austin, 1968, s. 22-63. 65 Sami, s. 79. [Þýð.: „Athafhasvið“ og „ffásagnarliðir“ (,,hlutverk“) eru tveir helstu þættir í greiningu Propps á formfræði þjóðsagna og merkasta framlag hans til ffá- sagnarffæða.] 66 Sami, s. 21. 6' Barthes, „Kynning á formgerðargreiningu ffásagna", s. 92.

Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164