Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2001, Qupperneq 109

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2001, Qupperneq 109
Aðlögun Þrátt fyrir að e&iislegir eiginleikar mállegra og kvikmyndalegra tákna séu gerólíkir og þrátt fyrir að við vinnum gerólíkt úr þeim á frumstigi telur Cohen, eins og Metz á undan honum, að örlög þeirra séu þau sömu: Þau eru dæmd til merkingarauka. Þetta á sér í lagi við um skáld- lega beitingu þeirra þar sem sérhver táknmynd vísar til táknmiðs en kall- ar einnig fram keðjuverkun annarra tengsla sem stuðlar að þróun hins skáldlega heims. Myndmál virkar þannig t.d. með svipuðum hætti, hvort heldur er í kvikmynd eða skáldsögu. Af þessari vísbendingavirkni tákna dregur Cohen svofellda ályktun: Frásagnareðli bindur skáldsögu og kvikmynd hvað sterkustum böndum og er sú hneigð sem mest gegnsýrir tungumál beggja miðla. I skáldsögu jafnt sem kvikmynd eru táknaklasarnir skynjaðir í samfelldri tímaröð, hvort sem táknin eru bók- menntaleg eða sjómæn. Þessi samfella birtir smám saman byggingu, frásagnarlega heild sem er aldrei fullkomlega til staðar í neinum einum hópi en er þó alltaf vísað til í sérhverj- um klasa af þessari gerð.13 Frásagnarkóðar virka því ávallt á stigi vísbendinga eða merkingarauka og eru af þeim sökum sambærilegir í skáldsögu og í kvikmynd. Sagan getur verið sú sama ef frásagnareiningarnar (persónur, atburðir, hvatir, afleið- ingar, samhengi, sjónarhorn, myndmál og svo framvegis) eru leiddar fram með svipuðum hætti í tveimur verkum. Samkvæmt skilgreiningu er þessi framleiðsla þó ferli merkingarauka og vísbendinga. Greining að- lögunar hlýtur því að vísa á árangur jafngildra frásagnareininga í gerólík- um táknkerfum kvikmynda og tungumáls. Frásögnin sjálf er táknkerfi sem er báðum aðgengileg en er einnig hægt að leiða af báðum. Ef sögu- þráður skáldsögu er á einhvern hátt talinn sambærilegur við kvikmynd- aða aðlögun hennar, þarf jafhframt að rannsaka þau skýrt afinörkuðu en um leið jafhgildu ferli vísbendinga sem framleiddu frásagnareiningar sögunnar, annars vegar í orðum og hins vegar í hljóð-myndrænum tákn- um. Hér fellur merkingarfræði vel að innsæi Gombrich: Slíkar rann- sóknir bera ekki saman listgreinarnar heldur beina þær athyglinni stíft að hvorri um sig. Og þar sem vísbendingar eru liður í beitingu bók- menntamáls og kvikmyndatákna og í kerfinu sem þau tilheyra, þá leiðir 107 13 Sami, s. 92.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164

x

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar
https://timarit.is/publication/1098

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.